Ta3alam Group

Nhu cầu cây giống nuôi cấy mô tăng mạnh, mở ra hướng đi bền vững cho nông nghiệp hiện đại

Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng công nghệ cao, nhu cầu về cây giống chất lượng, đồng đều và sạch bệnh ngày càng gia tăng. Trong đó, cây giống sản xuất bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào thực vật đang trở thành lựa chọn ưu tiên của nhiều địa phương, doanh nghiệp và nông hộ nhờ những ưu thế vượt trội về năng suất, chất lượng cũng như khả năng nhân giống nhanh trên quy mô lớn. Nhiều đơn vị nghiên cứu và sản xuất giống trong nước, tiêu biểu như các mô hình ứng dụng công nghệ sinh học tại https://vigen.vn/, đã và đang góp phần thúc đẩy xu hướng này phát triển mạnh mẽ.

Nuôi cấy mô – nền tảng của sản xuất giống hiện đại

Theo TS Đặng Minh Tâm, Phó Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Công nghệ sinh học và Nông nghiệp công nghệ cao (Viện Lúa Đồng bằng sông Cửu Long), nuôi cấy mô tế bào là tập hợp các kỹ thuật nhằm nuôi dưỡng và duy trì mô, tế bào hoặc cơ quan thực vật trong điều kiện vô trùng tuyệt đối. Đây là yếu tố tiên quyết giúp loại bỏ hoàn toàn các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là virus, vi khuẩn và nấm gây hại thường tồn tại trong các phương pháp nhân giống truyền thống.

https://vigen.vn/wp-content/uploads/2025/09/chuoi-var-cay-mo-5.webp

Phương pháp này sử dụng môi trường nuôi cấy giàu dinh dưỡng, được kiểm soát chặt chẽ về nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm và các chất điều hòa sinh trưởng. Môi trường nuôi cấy đóng vai trò quyết định đến sự phát triển, khả năng phân hóa và chất lượng cuối cùng của cây giống. Nếu môi trường được thiết kế phù hợp, cây con sinh trưởng nhanh, khỏe mạnh, đồng đều và giữ nguyên các đặc tính ưu việt của cây mẹ.

Ứng dụng rộng rãi trên nhiều nhóm cây trồng

Hiện nay, nuôi cấy mô tế bào thực vật đã trở thành phương pháp nhân giống phổ biến đối với nhiều nhóm cây trồng khác nhau như cây công nghiệp, cây giống ăn quả, cây ăn trái, rau xanh, hoa lan và cây cảnh. Tại Lâm Đồng, người dân đã quen thuộc với các giống dâu tây, khoai tây, cà chua và chuối cấy mô, mang lại năng suất cao và chất lượng ổn định.

Ở khu vực miền núi Tây Bắc, nhiều nông hộ đã vươn lên làm giàu nhờ phát triển các loại dược liệu cấy mô như đinh lăng, tam thất, sâm… Trong khi đó, tại Đồng bằng sông Cửu Long, người dân sẵn sàng chuyển đổi diện tích lớn đất trồng hoa màu và cây ăn trái sang sử dụng cây giống nuôi cấy mô như chuối, thanh long, khoai lang, góp phần nâng cao giá trị kinh tế trên cùng đơn vị diện tích.

Thị trường hoa, cây cảnh thúc đẩy nhu cầu giống cấy mô

Song song với nông nghiệp sản xuất, nhu cầu sử dụng hoa và cây cảnh phục vụ trang trí nội thất, cảnh quan đô thị và không gian sống ngày càng tăng nhanh. Các loại hoa lan như dendro nắng, phi điệp, hồ điệp, đai châu cùng nhiều dòng cây cảnh được ưa chuộng như trầu bà cánh phượng, trầu bà lá lụa, trầu bà lá xẻ, lục đế vương… đều được nhân giống hiệu quả bằng công nghệ nuôi cấy mô.

Cây cấy mô có màu lá xanh tươi, hình dáng đẹp, sinh trưởng đồng đều, phù hợp trồng chậu, trang trí văn phòng, nhà ở hoặc sử dụng làm cành cắt cắm hoa. Đặc biệt, một số giống cây cảnh giá trị cao như nhị ngọc toàn đang được thị trường quan tâm mạnh mẽ nhờ hình thái độc đáo và khả năng thích nghi tốt, trong đó nhiều thông tin chuyên sâu đã được chia sẻ tại https://vigen.vn/cac-loai-nam-benh-tren-cay-mai-vang/.

Ưu điểm vượt trội của giống cây nuôi cấy mô

So với các phương pháp nhân vô tính truyền thống như giâm cành, chiết hay ghép, nuôi cấy mô mang lại nhiều ưu điểm nổi bật. Theo TS Đặng Minh Tâm, cây giống cấy mô có thể được nhân với số lượng rất lớn trong thời gian ngắn, đáp ứng nhu cầu trồng trọt trên quy mô hàng hóa. Các cây con mang đặc tính di truyền giống hệt cây mẹ đã được tuyển chọn, đảm bảo chất lượng đồng đều.

Ngoài ra, cây được tạo ra trong điều kiện dinh dưỡng tối ưu và môi trường vô trùng, giúp sinh trưởng nhanh, khỏe mạnh, hạn chế sâu bệnh, đặc biệt là các bệnh do virus gây ra. Nhờ đó, cây giống sạch bệnh, tỷ lệ sống cao sau khi ra vườn sản xuất và cho năng suất ổn định hơn.

Góp phần bảo tồn nguồn gen và phát triển bền vững

Không chỉ phục vụ sản xuất nông nghiệp, công nghệ nuôi cấy mô còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn các giống cây quý hiếm, cứu phôi mầm của những loài khó nảy mầm hoặc có nguy cơ tuyệt chủng. Đồng thời, đây cũng là nền tảng để phát triển các sản phẩm dược liệu sinh học và cây trồng có giá trị kinh tế cao.

Trong bối cảnh nhu cầu cây giống ngày càng tăng mạnh, việc đẩy mạnh ứng dụng nuôi cấy mô invitro được xem là hướng đi tất yếu, giúp ngành nông nghiệp Việt Nam chủ động nguồn giống, nâng cao chất lượng sản phẩm và hướng tới phát triển bền vững trong dài hạn.